

Stara szkoła – nowe życie
Stoi dziś zniszczona, ale kiedyś była sercem wsi. Powstała z inicjatywy mieszkańców w 1927r., którzy zakupili plac i podjęli kroki, aby wybudować szkołę. Jedna, najwyżej dwie izby, piec w rogu, tablica, kilka ławek — i głosy dzieci, które przychodziły z różnych roczników o tej samej porze. Zimą przynosiło się do pieca szczapy, latem kurz kładł się na ławkach. Nauczyciel — „pan” albo „pani” — był kimś więcej niż wykładowcą. Pisał pisma do urzędów, czytał na głos gazety. Mieszkańcy wspominają nauczycieli Pana kierownika Urbańskiego, panią Zofię Piernik, panią Teresę Ogonek, Danutę Nowak, Elżbietę Dąbrowską, Ewę Stępień oraz mieszkankę naszej wsi panią Mariannę Dróżdż.
Dzieci z Januszna i uczyły się, i pracowały w gospodarstwie rodziców. Pomagały w domu i w polu i nie zapominały o nauce. Wiedziały, jak trzymać pióro i sierp. Uczyły się czytać, ale też zszywać rozdarcia tak, by trzymało i było „na ładnie”. Szkoła była dla nich oddechem, miejscem spotkań z rówieśnikami. Próby po lekcjach, dekoracje z prześcieradła, światło z lamp i okna. Na scenę trafiały widowiska o porach roku, krótkie sztuki „o pracy i uczciwości”, jasełka. Zabawa karnawałowa w dużej sali gromadziła mieszkańców, którzy podziwiali występ dzieci i wspólnie bawili się przy muzyce.
Szkoła była nie tylko miejscem nauki, ale też spotkań mieszkańców. Działała w niej biblioteka, a w późniejszym czasie był tam też klub. Była pierwszym oknem, uczyła, że świat jest większy niż Januszno i że wiedza przydaje się w rękach — przy szyciu, w gospodarstwie, w rozmowie z urzędem. W Janusznie ta prawda wciąż jest w murach. Wystarczy wejść do środka, dotknąć murów i posłuchać, jak echo mówi: „Czytam. Liczę. Potrafię.”
Dzisiaj budynek szkoły stoi opuszczony i zniszczony. Przez lata właściciel - Gmina Pionki, o niego nie dbała, nie remontowała. Kiedy mówimy o odnowieniu starego budynku szkoły, myślimy nie o utworzeniu muzeum, lecz pragniemy ocalić miejsce, które powstało pracą rąk naszych Przodków, miejsce, które łączy przeszłość i przyszłość. Niech budynek szkoły - serce naszej wsi nad Zagożdżonką - będzie wizytówką Gminy Pionki.
Koło Gospodyń Wiejskich ZAGOŻDŻONKI w Janusznie
Januszno 72,
26-670 Pionki
e-mail: kgwzagozdzonki@gmail.com
NIP: 7963008921
Przewodnicząca Koła Gospodyń:
Natalia Stachowicz
Nr koła w rejestrze: 1425080003
Wykonanie:
Jan Kołodziejski

Zdjęcia i materiały audio:
Michał Wąsik i Ewelina Podhajna